Website controleren

Tegenwoordig doen we bijna alles online en dat weten cybercriminelen ook. Daarom maken ze bijvoorbeeld nepwebshops die er precies zo uitzien als echte webwinkels. Zodra je er iets bestelt, krijg je niets geleverd of worden je gegevens gebruikt voor criminele activiteiten. Daarnaast gebruiken de criminelen phishingwebsites waarmee ze zich voordoen als banken of andere bekende instanties, om vervolgens te proberen om je wachtwoord of creditcardgegevens te stelen.

En het bovenstaande komt vaker voor dan je denkt. Zo worden er in Nederland jaarlijks miljoenen euro's gestolen via nepwebsites en andere vormen van online fraude. Een website controleren is daarom net zo belangrijk als goed op je spullen letten wanneer je op een drukke plek bent. Sta je dus op het punt om een product online af te rekenen of om je privégegevens in te voeren op een website, dan raden we je aan om de betreffende website eerst goed te controleren, om zo te voorkomen dat je digitaal gerold wordt.

Alle nep-websites en nep-webwinkels hebben één ding gemeen: ze zijn vaak nauwelijks van echt te onderscheiden. Wil je voorkomen dat je het slachtoffer wordt van cybercrime, dan zijn er een aantal manieren om te controleren of een website of webwinkel te vertrouwen is. We beginnen hieronder met de tips die zowel voor websites als voor webwinkels gelden.

De ScamCheck is een Nederlandse samenwerking tussen Thuiswinkel.org en de Kamer van Koophandel. Er zijn ook internationale partijen als Trustpilot (voor reviews), Quad9 (malware), ScamAdviser (scams) en Netsweeper (o.a. voor phishing) bij het initiatief aangesloten. De tool raadpleegt diverse bronnen om te kijken of een website (of link) mogelijk malware bevat, of op internationale zwarte lijst staat. Er worden ook technische controles gedaan, zo worden bijvoorbeeld de oprichtingsdatum van de website en de domeinnaam gecontroleerd.

Je vindt de ScamCheck op veiliginternetten.nl en het enige wat je hoeft te doen is een webadres invullen om te controleren of de betreffende website betrouwbaar is.

Wees altijd extra voorzichtig wanneer je links opent uit e-mails, WhatsApp-berichten of op sociale media. Sommige nepwinkels zijn namelijk exacte kopieën van bestaande webwinkels en moeilijk van echt te onderscheiden. Controleer daarom altijd het webadres in de browser om er zeker van te zijn dat je op de officiële website bent.

Let daarbij ook goed op of het webadres begint met ‘https’ in plaats van ‘http’. Die extra ‘s’ staat voor ‘secure’ (veilig) en geeft aan dat de verbinding met de website versleuteld is. Dit betekent dat jouw gegevens, zoals betaalinformatie, op een veilige manier worden verstuurd en niet zomaar onderschept kunnen worden door derden.

Vertrouw je het nog steeds niet? Controleer dan tot slot wie de eigenaar van de domeinnaam is. Voor .nl-domeinen kan dit via de website van de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN). Bij domeinen met andere extensies, zoals .com, .net, of minder bekende extensies zoals .xyz, moet je extra voorzichtig zijn. De eigenaren van deze domeinen zijn vaak moeilijker (of zelfs helemaal niet) te traceren.

Wanneer je vermoedt dat een website malafide is, kun je deze ook controleren op de website van de politie. Je kunt hier ook zoeken naar e-mailadressen en telefoonnummers waarvan bekend is dat ze eerder betrokken zijn bij oplichtingspraktijken.

Sta je op het punt om een aankoop te doen via een webwinkel? Dan is het verstandig om een aantal extra checks te doen, om zo de kans te verkleinen dat je wel betaalt, maar niets ontvangt. Hier kun je de onderstaande tips voor gebruiken. 

Een goede raadgever zijn de ervaringen van eerdere klanten. Websites zoals Trustpilot en Kiyoh en Google bieden platforms waar mensen hun ervaringen met een webshop kunnen delen. Door deze reviews te lezen, krijg je een goed beeld van de betrouwbaarheid van de website. Lees ook de individuele beoordelingen om een goede indruk te krijgen. Kijk naar mogelijke terugkerende klachten, zoals slechte klantenservice, niet-geleverde producten of onduidelijke retourvoorwaarden.

In Nederland zijn webshops verplicht om meerdere betaalmethodes aan te bieden. Een van de verplichte opties is om minimaal 50% achteraf betalen via diensten zoals AfterPay of Klarna. Dit geeft jou als klant extra zekerheid, omdat je pas betaalt nadat je de bestelling hebt ontvangen en gecontroleerd. Als een webshop deze optie niet biedt of alleen betalingen via iDEAL of creditcard accepteert, moet je daarom extra alert zijn. 

Vrijwel alle nep-webshops zijn voorzien van afbeeldingen van keurmerken om betrouwbaar op je over te komen. Maar je kunt altijd controleren of een webshop daadwerkelijk is aangesloten bij het betreffende keurmerk. Dit kan op de website van het keurmerk, zoals bijvoorbeeld bij thuiswinkel.org.

Staat er een adres op de website? Controleer deze dan in Google Maps. Bij grote, gerenommeerde webshops zou het adres altijd naar een bedrijfspand te herleiden moeten zijn. 

Betalingen naar het buitenland brengen vaak een verhoogd risico met zich mee, vooral wanneer je te maken hebt met onbekende webshops. Een buitenlands IBAN-nummer herken je eenvoudig door de eerste twee letters van het nummer te controleren. Bij Nederlandse rekeningen begint een IBAN altijd met ‘NL’.

Ben je toch online opgelicht? Meld de fraude dan direct bij je bank om te kijken of de transactie gestopt of teruggedraaid kan worden. Doe ook altijd aangifte bij de politie. Daarnaast kun je de oplichting melden bij de Fraudehelpdesk om anderen te waarschuwen. Als je persoonlijke gegevens hebt gedeeld, verander dan je wachtwoorden en houd je bankrekening goed in de gaten voor verdachte activiteiten. Zo beperk je de schade en voorkom je verdere problemen.

Soms is het mogelijk om je geld terug te krijgen na online oplichting, maar dit hangt af van de betaalmethode en hoe snel je actie onderneemt. Als je met een creditcard hebt betaald, kun je vaak een zogenaamde chargeback aanvragen, waarbij de creditcardmaatschappij het bedrag terugboekt. PayPal biedt ook een kopersbescherming en helpt je om je geld terug te krijgen als je niet geleverd krijgt wat je hebt besteld. Heb je met iDEAL of een directe bankoverschrijving betaald? Dan is het een stuk lastiger. Neem in dat geval zo snel mogelijk contact op met je bank.