De Bus naar Mostar

De Bus naar Mostar is een driedelige documentaire over de vier vrouwen Tea, Mirela, Lemja en Lidija, die terugkeren naar hun geboortestad Mostar in voormalig Joegoslavië. Ze waren onderdeel van een handbalteam, dat 33 jaar geleden met de bus vanuit Mostar naar het Noord-Hollandse Oosterblokker reisde. Ze dachten een handbaltoernooi te spelen en waren in de veronderstelling dat ze na het toernooi gewoon terug naar huis zouden gaan. Maar dit bleek onmogelijk.

Tijdens de busreis naar Nederland brak de Balkanoorlog namelijk uit in hun geboortestad. Het team was deze oorlog in voormalig Joegoslavië ontsnapt dankzij een vooropgezet plan van hun coach. Ze werden vervolgens in Nederlandse  pleeggezinnen geplaatst en moesten zich als vluchteling zien te nestelen in Nederland.

Decennia later maken de vier dames alsnog de tocht terug, met de bus naar Mostar. Psycholoog Iva Bicanic, die zelf Joegoslavische roots heeft, volgt hun reis naar herinneringen, antwoorden en heling. Vragen als “Wat doet het met je als je als puber van het ene op het andere moment als vluchteling wordt bestempeld, als familie achterblijft en je toekomst ongewis is?” en “Wat gebeurt er als je decennia later terugkeert naar de plek waar je leven begon, of eindigde?” staan hierin centraal.

Iva Bicanic ontrafelt tijdens deze reis, door middel van gesprekken, dagboekfragmenten en brieven, het verhaal van de vier vrouwen die de confrontatie aangaan met hun verleden. “Tea, Mirela, Lemja en Lidija durven terug te keren naar waar hun leven plotseling kantelde. Hun reis bewijst: het is nooit te laat om pijn onder ogen te zien en heling te vinden,” aldus Bicanic.

De Bus naar Mostar is een documentaire die over oorlog en verlies gaat, maar evenveel over veerkracht, hoop en de kracht van herinneringen.

In De Bus naar Mostar vertellen vier vrouwen hun verhaal over hoe ze aan de Balkanoorlog zijn ontsnapt, hoe ze zich in Nederland moesten nestelen en over hun reis terug naar Mostar. Het gaat om de volgende vier vrouwen:

• Tea
• Mirela
• Lemja
• Lidija
  

De presentatrice die de vier vrouwen mee op sleeptouw neemt naar Mostar is psycholoog Iva Bicanic, die zelf Joegoslavische roots heeft. Bicanic is onderzoeker, EMDR-therapeut en is gespecialiseerd in de behandeling van slachtoffers van seksueel misbruik. Ook is ze hoofd van het Landelijk Psychotraumacentrum van het UMC Utrecht en directeur-bestuurder van het Landelijk Centrum Seksueel Geweld.

In 2018 werd Bicanic uitgeroepen tot meest invloedrijke persoon in de publieke gezondheid. Een jaar later won ze de Vrouw in de Media Award. Ze heeft meerdere boeken geschreven en was in 2020 te zien in het programma Geraldine en de Vrouwen. In 2021 presenteerde ze de 7-delige documentaire De Tranen van Tito, over het leven in de landen van voormalig Joegoslavië.